เครื่องมือพ่อบ้านแม่เรือน : ไขควง
ไขควง คืออะไร
ไขควง คือเครื่องมือชนิดหนึ่ง ใช้เพื่อขันสกรูให้แน่น หรือขันเพื่อคลายสกรูออก โดยมีรูปแบบแตกต่างกันไปตามวัตถุประสงค์ของการใช้งาน เช่น ไขควงปากแบน ไขควงปากแฉก ไขควงหกเหลี่ยม เป็นต้น ส่วนประกอบหลักของไขควงจะมีอยู่ 3 ส่วนคือ
- ด้ามไขควง
ทำจากพลาสติก ไม้ หรือวัสดุที่มีคุณสมบัติเป็นฉนวน เพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้งาน ถูกออกแบบให้จับได้กระชับมือ สอดคล้องกับชนิดและวัตถุประสงค์ของการใช้งาน - ก้านไขควง
เป็นส่วนที่เชื่อมต่อระหวังด้ามไขควง กับ ปากไขควง มีความสั้น-ยาวแตกต่างกันไป
– ก้านไขควงทรงกลม เหมาะสำหรับงานเบา
– ก้านไขควงทรงเหลี่ยม เหมาะสำหรับงานหนัก เพราะสามารถใช้คีมจับที่ด้ามเพื่อเพิ่มแรงบิดขันให้แน่นยิ่งขึ้นได้ - ปากไขควง
เป็นส่วนที่ต้องพิจารณาตามวัตถุประสงค์ในการใช้งาน มักทำจากเหล็กกล้าที่แข็งแรง เพื่อความทนทานในการใช้งาน
ความแตกแตกต่างระหว่างสกรูกับน็อต
สกรู มาจากภาษาอังกฤษว่า screw เรามักเรียกกันว่า น็อตตัวผู้ มีลักษณะทรงกลมมีเกลียวโดยรอบ บางชนิดเป็นปลายแหลม บางชนิดเป็นปลายตัด ขึ้นอยู่กับประเภทการใช้งาน
น็อต มาจากภาษาอังกฤษว่า nut เรามักเรียกกันว่า น็อตตัวเมีย มีลักษณะเป็นวงแหวน เป็นรู มีเกลียวอยู่ด้านใน เพื่อหมุนครอบสกรู หรือเพื่อให้สกรูหมุนเข้าไปด้านใน
สกรู คือผู้ชาย ส่วนน็อตนั้นไชร้ คือผู้หญิง…
ไขควงประเภทต่าง ๆ (แบ่งตามลักษณะรูปร่างและการใช้งาน)
- ไขควงปากแบน
ใช้กับสกรูที่มีหัวเป็นร่องผ่ากลาง ที่สกรูจะมีเพียงร่องเดียว การใช้งานต้องเลือกขนาดที่เหมาะสมระหว่างปากไขควงกับร่องสกรู เพราะถ้าขนาดไม่เหมาะสม อาจเกิดความเสียหายทั้งกับปากไขควงและร่องสกรู
- ไขควงปากแฉก
ใช้กับสกรูที่มีหัวเป็นร่อง 4 แฉก มองเป็นรูป + หรือ × เหมาะสำหรับงานอุปกรณ์ไฟฟ้าและงานที่ต้องการความแน่นหนา เพราะสกรูแบบแฉกจะมีความแน่นหนาในการยึดมากกว่าสกรูแบบแบน
- ไขควงหกแฉก
ปากของไขควง มีลักษณะเป็นหกเหลี่ยม หรือคล้ายรูปดาว ใช้สำหรับขันหรือคลายสกรูประเภท TORX
- ไขควงหัวบล็อก
ที่ปลายปากของไขควงมีลักษณะเป็นบล็อกหกเหลี่ยม (หัวเป็นบล็อกหกเหลี่ยมตัวเมีย) ใช้สำหรับคลายสกรูที่เป็นหัวหกเหลี่ยม
- ไขควงปากแม่เหล็ก
ที่ปลายปากไขควงจะเป็นแม่เหล็ก สามารถดูดติดหัวสกรูได้ ทำให้ไม่หลุดออกขณะขัน เพิ่มสะดวกในการทำงานมากขึ้น เนื่องจากบางตำแหน่งที่ต้องการขันสกรู ไม่สามารถใช้มือช่วยจับสกรูที่จะขันได้
- ไขควงตอก
ใช้สำหรับขันหรือคลายสกรูหัวฝังตรงด้วยการ 2-3 ครั้ง ไขควงชนิดนี้เป็นอุปกรณ์ที่แข็งแรงกว่าไขควงทั่ว ๆ ไป เหมาะสำหรับงานซ่อมรถยนต์ รถจักรยานยนต์ เป็นต้น
- ไขควงด้ามฟรี
เป็นไขควงที่ด้ามจับและปลายปากไขควงเป็นอิสระต่อกัน ใช้งานโดยการหมุนด้ามจับด้วยข้อมือซ้ำ ๆ ไปมา ทำให้ขันสกรูได้เร็วขึ้น
- ไขควงด้ามสั้น
เป็นไขควงที่ออกแบบมาสำหรับใช้งานในพื้นที่จำกัด เพราะโดยปกติไขควงจะมีความยาวรวมประมาณ 5 นิ้วขึ้นไป แต่ไขควงด้ามสั้น จะออกแบบมาให้สั้นมาก สั้นทั้งด้าม สั้นทั้งก้าน มีเพียงปากไขควงที่ใกล้เคียงกับไขควงประเภทอื่น ๆ
- ไขควงงานละเอียด
เป็นไขควงสำหรับงานประกอบหรือแยกชิ้นส่วนอุปกรณ์ที่มีขนาดเล็ก เช่น กล้องถ่ายรูป นาฬิกา แว่นตาเป็นต้น
- ไขควงวัดไฟ
เป็นไขควงสำหรับวัดว่าจุดที่ต้องการตรวจสอบนั้น มีไฟฟ้าหรือไม่ โดยการนำไขควงไปแตะจุดที่ต้องการตรวจสอบ ถ้ามีแสงไฟสว่างขึ้น แสดงว่าจุดนั้น ๆ มีไฟฟ้า
- ไขควงไฟฟ้า
เป็นไขควงสำหรับช่วยผ่อนแรงในการทำงาน ใช้งานง่าย มีด้ามจำขนาดใหญ่ถนัดมือ สามารถปรับระดับความเร็วได้ตามต้องการ
