เครื่องมือพ่อบ้านแม่เรือน : ไขควง

ไขควง คืออะไร

ไขควง คือเครื่องมือชนิดหนึ่ง ใช้เพื่อขันสกรูให้แน่น หรือขันเพื่อคลายสกรูออก โดยมีรูปแบบแตกต่างกันไปตามวัตถุประสงค์ของการใช้งาน เช่น ไขควงปากแบน ไขควงปากแฉก ไขควงหกเหลี่ยม เป็นต้น  ส่วนประกอบหลักของไขควงจะมีอยู่ 3 ส่วนคือ

  • ด้ามไขควง
    ทำจากพลาสติก ไม้ หรือวัสดุที่มีคุณสมบัติเป็นฉนวน เพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้งาน ถูกออกแบบให้จับได้กระชับมือ สอดคล้องกับชนิดและวัตถุประสงค์ของการใช้งาน
  • ก้านไขควง
    เป็นส่วนที่เชื่อมต่อระหวังด้ามไขควง กับ ปากไขควง มีความสั้น-ยาวแตกต่างกันไป
    – ก้านไขควงทรงกลม เหมาะสำหรับงานเบา
    – ก้านไขควงทรงเหลี่ยม เหมาะสำหรับงานหนัก เพราะสามารถใช้คีมจับที่ด้ามเพื่อเพิ่มแรงบิดขันให้แน่นยิ่งขึ้นได้
  • ปากไขควง
    เป็นส่วนที่ต้องพิจารณาตามวัตถุประสงค์ในการใช้งาน มักทำจากเหล็กกล้าที่แข็งแรง เพื่อความทนทานในการใช้งาน

ความแตกแตกต่างระหว่างสกรูกับน็อต

สกรู มาจากภาษาอังกฤษว่า screw เรามักเรียกกันว่า น็อตตัวผู้ มีลักษณะทรงกลมมีเกลียวโดยรอบ  บางชนิดเป็นปลายแหลม บางชนิดเป็นปลายตัด ขึ้นอยู่กับประเภทการใช้งาน

น็อต มาจากภาษาอังกฤษว่า nut เรามักเรียกกันว่า น็อตตัวเมีย  มีลักษณะเป็นวงแหวน เป็นรู  มีเกลียวอยู่ด้านใน เพื่อหมุนครอบสกรู หรือเพื่อให้สกรูหมุนเข้าไปด้านใน

สกรู คือผู้ชาย ส่วนน็อตนั้นไชร้ คือผู้หญิง…

ไขควงประเภทต่าง ๆ (แบ่งตามลักษณะรูปร่างและการใช้งาน)

  • ไขควงปากแบน
    ใช้กับสกรูที่มีหัวเป็นร่องผ่ากลาง ที่สกรูจะมีเพียงร่องเดียว การใช้งานต้องเลือกขนาดที่เหมาะสมระหว่างปากไขควงกับร่องสกรู เพราะถ้าขนาดไม่เหมาะสม อาจเกิดความเสียหายทั้งกับปากไขควงและร่องสกรู
  • ไขควงปากแฉก
    ใช้กับสกรูที่มีหัวเป็นร่อง 4 แฉก มองเป็นรูป หรือ × เหมาะสำหรับงานอุปกรณ์ไฟฟ้าและงานที่ต้องการความแน่นหนา เพราะสกรูแบบแฉกจะมีความแน่นหนาในการยึดมากกว่าสกรูแบบแบน
  • ไขควงหกแฉก
    ปากของไขควง มีลักษณะเป็นหกเหลี่ยม หรือคล้ายรูปดาว ใช้สำหรับขันหรือคลายสกรูประเภท TORX
  • ไขควงหัวบล็อก
    ที่ปลายปากของไขควงมีลักษณะเป็นบล็อกหกเหลี่ยม (หัวเป็นบล็อกหกเหลี่ยมตัวเมีย) ใช้สำหรับคลายสกรูที่เป็นหัวหกเหลี่ยม
  • ไขควงปากแม่เหล็ก
    ที่ปลายปากไขควงจะเป็นแม่เหล็ก สามารถดูดติดหัวสกรูได้ ทำให้ไม่หลุดออกขณะขัน เพิ่มสะดวกในการทำงานมากขึ้น เนื่องจากบางตำแหน่งที่ต้องการขันสกรู  ไม่สามารถใช้มือช่วยจับสกรูที่จะขันได้
  • ไขควงตอก
    ใช้สำหรับขันหรือคลายสกรูหัวฝังตรงด้วยการ 2-3 ครั้ง ไขควงชนิดนี้เป็นอุปกรณ์ที่แข็งแรงกว่าไขควงทั่ว ๆ ไป เหมาะสำหรับงานซ่อมรถยนต์ รถจักรยานยนต์ เป็นต้น
  • ไขควงด้ามฟรี
    เป็นไขควงที่ด้ามจับและปลายปากไขควงเป็นอิสระต่อกัน  ใช้งานโดยการหมุนด้ามจับด้วยข้อมือซ้ำ ๆ ไปมา ทำให้ขันสกรูได้เร็วขึ้น
  • ไขควงด้ามสั้น
    เป็นไขควงที่ออกแบบมาสำหรับใช้งานในพื้นที่จำกัด เพราะโดยปกติไขควงจะมีความยาวรวมประมาณ 5 นิ้วขึ้นไป แต่ไขควงด้ามสั้น จะออกแบบมาให้สั้นมาก สั้นทั้งด้าม สั้นทั้งก้าน มีเพียงปากไขควงที่ใกล้เคียงกับไขควงประเภทอื่น ๆ
  • ไขควงงานละเอียด
    เป็นไขควงสำหรับงานประกอบหรือแยกชิ้นส่วนอุปกรณ์ที่มีขนาดเล็ก เช่น กล้องถ่ายรูป นาฬิกา แว่นตาเป็นต้น
  • ไขควงวัดไฟ
    เป็นไขควงสำหรับวัดว่าจุดที่ต้องการตรวจสอบนั้น มีไฟฟ้าหรือไม่  โดยการนำไขควงไปแตะจุดที่ต้องการตรวจสอบ ถ้ามีแสงไฟสว่างขึ้น  แสดงว่าจุดนั้น  ๆ มีไฟฟ้า
  • ไขควงไฟฟ้า
    เป็นไขควงสำหรับช่วยผ่อนแรงในการทำงาน ใช้งานง่าย มีด้ามจำขนาดใหญ่ถนัดมือ สามารถปรับระดับความเร็วได้ตามต้องการ