วันอาสาฬบูชา

วันอาสาฬหบูชา : การบูชาในวันเพ็ญเดือน ๘

โดย เอกสามวา

วันอาสาฬหบูชา ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘
คำว่า อาสาฬหบูชา มาจากคำว่า อาสาฬหปุรณมีบูชา
          ✪ อาสาฬห คือ เดือน ๘
          ✪ ปุรณมี คือ วันเพ็ญ หรือวันพระจันทร์เต็มดวง
          ✪ บูชา คือ การเคารพบูชา
วันอาสาฬหบูชา จึงหมายถึงการบูชาในวันเพ็ญเดือน ๘ ซึ่งได้แก่ วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘

เมื่อ ๔๕ ปีก่อนพุทธศักราช  ในวันดังกล่าว พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรมเป็นครั้งแรกแก่ปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕  โดยพระธรรมนั้นมีชื่อเรียกว่า ธรรมจักกัปปวัตตนสูตร  ทรงแสดงที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แคว้นพาราณสี เมืองกบิลพัสดุ์  ผลจากการแสดงธรรมดังกล่าว ทำให้โกณทัญญะได้บรรลุธรรม เป็นพระโสดาบัน จึงทูลขอบวชเป็นพระสงฆ์องค์แรกในพระพุทธศาสนา เป็นผลให้วันดังกล่าวเป็นวันที่พระรัตนตรัยเกิดขึ้นครบทั้งสามประการ คือ พระพุทธ (เจ้าชายสิทธัตถะบรรลุธรรม เป็นพระพุทธเจ้า) พระธรรม (ธรรมะที่พระพุทธเจ้าทรงบรรลุ) พระสงฆ์ (ผู้เลื่อมใสออกบวชเป็นสาวกของพระพุทธเจ้า)

สรุปความสำคัญในวันอาสาฬหบูชา
          ✪ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา (ทรงแสดงธรรมเป็นครั้งแรก หลังจากตรัสรู้แล้ว ๒ เดือน) ถือเป็นวันเริ่มประกาศพระพุทธศาสนาอย่างเป็นทางการ
          ✪ พระธรรมที่แสดง ชื่อว่า ธรรมจักกัปปวัตนสูตร (พระสูตรที่ว่าด้วยการขับเคลื่อนวงล้อคือพระธรรม)
          ✪ ผู้ที่ฟังธรรมเทศนาของพระพุทธเจ้าในครั้งแรก ได้แก่ ปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ ประกอบด้วย พระโกณทัญญะ, พระวัปปะ, พระภัททิยะ, พระมหานามะ, พระอัสสชิ
          ✪ พระโกณทัญญะได้บรรลุธรรมเป็นพระโสดาบันและขอบวช  ส่งผลให้เกิดมีพระอริยสงฆ์องค์แรกและมีพระภิกษุองค์แรกในพระพุทธศาสนา
          ✪ เป็นวันที่พระรัตนตรัย (แก้ว ๓ ประการ : รัตน = แก้ว, ตรัย = สาม) เกิดขึ้นครบถ้วน คือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์

 ธรรมจักกัปปวัตนสูตร

ธรรมจักกัปปวัตนสูตร หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า ธรรมจักร เป็นพระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงเทศนาเป็นครั้งแรกแก่ปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ ใจความแห่งพระสูตรดังกล่าวสรูปเป็นหลักใหญ่ ๆ ๒ ประการ คือ

          ๑. มัชฌิมาปฏิปทา (ทางสายกลาง)
          ๒. อริยสัจ ๔ (ความจริงอันประเสริฐ ๔ ประการ)
มัชฌิมาปฏิปทา
เป็นแนวทางการปฎิบัติที่เป็นกลาง ถูกต้อง เหมาะสม เป็นธรรม ซึ่งจะนำให้บรรลุเป้าหมายของชีวิตได้  คำว่า เป็นกลาง จึงเป็นการดำเนินชีวิตที่ 
          ✪ ไม่ลุ่มหลงความสุขทางกาย ไม่มัวเมาในรูป รส กลิ่น เสียง ไม่หลงระเริงกามสุข 

          ✪ ไม่แขม็งเกลียวจนตัวเองต้องลำบาก โดยปราศจากเหตุผลรองรับ ไม่ทรมานตัวเอง ไม่ขยันแบบเลื่อนลอย ไร้จุดหมาย
การดำเนินชีวิตที่เป็นทางสายกลาง ประกอบด้วยแนวทาง ๘ ประการ ที่เรียกว่า อริยมรรคมีองค์ ๘ คือ
          ๑. สัมมาทิฎฐิ ความเห็นที่ดี
          ๒. สัมมาสังกัปปะ ความดำริที่ดี
          ๓. สัมมาวาจา การพูดจาที่ดี
          ๔. สัมมากัมมันตะ การทำงานที่ดี
          ๕. สัมมาอาชีวะ การเลี้ยงชีพที่ดี
          ๖. สัมมาวายามะ ความเพียรพยายามที่ดี
          ๗. สัมมาสติ ความระลึกที่ดี
          ๘. สัมมาสมาธิ ความตั้งมั่นที่ดี

อริยสัจ ๔
ความจริงอันประเสริฐ ๔ ประการ ได้แก่
          ๑. ทุกข์ ความทุกข์ของมวลมนุษย์
          ๒. สมุทัย เหตุเกิดแห่งทุกข์
          ๓. นิโรธ ความดับทุกข์
          ๔. มรรค หนทางปฎิบัติเพื่อให้ถึงความดับทุกข์

หน้าที่ชาวพุทธในวันอาสาฬหบูชา
          ✪ เช้าทำบุญตักบาตร
          ✪ ปฎิบัติธรรม
          ✪ เวียนเทียนรอบพระอุโบสถหรือสถานที่สำคัญทางศาสนา

ชาวพุทธที่ดี การไม่ทำชั่ว หมั่นทำแต่ความดี และทำจิตใจให้ผ่องใส ไม่ว่าจะเป็นวันสำคัญ หรือวันอะไร ก็ควรหมั่นทำให้ได้ตลอดไป